श्री क्षेत्र संत सावता महाराज समाधी तीर्थक्षेत्राला ‘अ’ वर्गाचा दर्जा निर्गमित

मुंबई, मे १५ : महाराष्ट्र शासनाने सोलापूर जिल्ह्यातील अरण गावात असलेल्या श्रीक्षेत्र संत शिरोमणी सावता माळी महाराज संजीवन समाधी या तीर्थक्षेत्राला ‘अ’ वर्गाचा दर्जा देण्याचा निर्णय घेतला आहे. ग्राम विकास विभागाने १३ मे २०२५ रोजी याबाबतचा अधिकृत आदेश जारी केला आहे. हा निर्णय तीर्थक्षेत्राच्या ऐतिहासिक, सांस्कृतिक व धार्मिक महत्त्वाला धरून घेण्यात आला असून, यामुळे येथील विकासाच्या नव्या संधी निर्माण होणार आहेत.

या आधी, ५ सप्टेंबर २०२४ रोजी मुख्यमंत्र्यांच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या शिखर समितीच्या बैठकीत ग्रामीण भागातील तीर्थक्षेत्रांच्या विकास आराखड्यांवर चर्चा करण्यात आली होती. तेव्हाच संत सावता माळी महाराज समाधीला ‘अ’ वर्गाचा दर्जा देण्याची शिफारस करण्यात आली होती. त्यानंतर, ग्राम विकास विभागाने याबाबतच्या तपशीलांची पडताळणी केली व शेवटी शासनाने हा निर्णय मंजूर केला.

‘अ’ वर्गाच्या दर्जामुळे काय बदलणार?

➡️तीर्थ क्षेत्राच्या सुविधा व दर्जात लक्षणीय सुधारणा होईल.
➡️पायाभूत सुविधा, स्वच्छता, पर्यटन व्यवस्थापन आणि धार्मिक आकर्षणे यांच्या विकासासाठी अधिक निधी उपलब्ध होईल.
➡️राज्य शासनाच्या योजनांमधून प्राधान्यक्रमाने विकास कार्ये राबविण्यास मदत होणार आहे.
➡️तीर्थयात्रा आणि स्थानिक पर्यटनाला चालना मिळून आर्थिक फायदा होणार आहे.

संत सावता माळी महाराजांचे ऐतिहासिक योगदान:
संत सावता माळी महाराज हे महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध संत-कृषीपुरुष होते. त्यांनी शेतकरी समुदायाला आध्यात्मिक मार्गदर्शन देण्यासोबतच शेतीविषयक नाविन्यपूर्ण तंत्रे शिकवली. अरण येथील त्यांची समाधी ही भाविकांसाठी एक महत्त्वाचे तीर्थस्थान बनले आहे. या निर्णयामुळे संतांच्या विचारांचा प्रसार आणि त्यांच्या कार्याचा गौरव वाढेल अशी अपेक्षा आहे.

अरण गावातील नागरिक, भाविक आणि संत परंपरेचे अनुयायी या निर्णयामुळे खूप आनंदी आहेत. ग्रामस्थांनी म्हटले आहे की, “हा निर्णय केवळ प्रशासकीय नाही, तर संत सावता माळी महाराजांच्या विचारांचा गौरवसुद्धा आहे. आम्हाला याचा अभिमान वाटतो.”

आता या तीर्थक्षेत्राच्या विकासासाठी योजना आखणे, निधी वाटप आणि अंमलबजावणी ही मोठी आव्हाने असली तरी, स्थानिक प्रशासन आणि भाविक यांच्या सहकार्याने हे शक्य होईल अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.

हा निर्णय केवळ एका तीर्थक्षेत्राला मिळालेला दर्जा नसून, महाराष्ट्रातील धार्मिक व सांस्कृतिक वारसा जपण्याच्या दिशेने उचललेला एक महत्त्वाचा पाऊल आहे. संत सावता माळी महाराज यांच्या विचारांचे समकालीन महत्त्व ओळखणारा आहे. ज्याप्रमाणे त्यांनी १९व्या शतकात समाजसुधारणेचे कार्य केले, तसेच आता २१व्या शतकात त्यांच्या विचारांचा प्रसार होईल अशी अपेक्षा आहे. शासनाच्या या निर्णयामुळे केवळ एक तीर्थक्षेत्रच नव्हे, तर संपूर्ण समाजजीवन प्रभावित होणार आहे.